ای دل غمین مباش که جانان رسیدنی است*

از قبل نمی‌دانم چه می‌خواهم بنویسم. انگار تمام حرف‌هایم را قبلا در مترو، داخل تاکسی، وسط راه و نیم‌راه، توی چشم‌های قلیچ یا جایی همان حوالی جا گذاشته باشم. دیگر وقتی می‌نشینم پای لپ‌تاپ و پشت کیبورد، خلع سلاح‌ترین آدم روی زمینم. هوا خوب است. کشوی لباس‌هام را مرتب کرده‌ام، اینجور که تمام لباس‌هایی را که به خاطره یا حال بد آغشته بودند کنار گذاشتم. رد نمیکنم حتی برای مستحقش. این‌ها باید بروند، نمی‌توانم بسپارمشان به آب روان، اما لااقل می‌توانم بریزمشان دور، دورِ دور. جایی که حال هیچ‌کس را خراب نکنند. "آروُ پارت" گوش می‌دهم. ترکِ "فور آلینا". این ترک را «آقای میم» برایم گذاشت، البته قبلش اعتراف کرد نباید یکسری چیزها را برای من شخصی می‌کرده، اما بعدش باز این ترک را برایم شخصی کرد، حتی برایم ساز زد بعدش و من چقدر به تاریکی آن اتاق، آن خانه‌ی دخمه‌وار خو کرده بودم. دلم گاهی می‌رود آنجا. «آقای میم» خودش نمی‌داند من چقدر رفیقانه و زنانه دوستش دارم، بهتر که نمی‌داند البته. گلی نزده‌ایم به سر هم. مگر ساختن لحظه‌های کوچکی که به ناب بودنشان قسم می‌خورم، قسم می‌خورد. و همین کفایت می‌کند. خاطره‌ی خوب کسی بودن. سهمِ لبخندِ کسی بودن.

تاریکی خانه‌ی آقای "ن" را یادم هست. اینکه 40 ساعت نخوابیده بودم و هنوز هم نمی‌خواستم بخوابم. یادم هست خیرگی‌ها را. یادم هست دست قلیچ را که انداخته بود دورم و مرکزِ زمین دیگر مکزیک نبود بعد از آن؛ من بودم. نگاه می‌کنم به انگشت‌های دست چپم. به کج و معوج بودنِ انگشتِ اشاره‌ام. نگاه می‌کنم. خیلی نگاه می‌کنم. یادم هست حرمت گلاویزیِ انگشت‌هایم را. همه چیز یادم می‌ماند. فقط وقتی می‌گذرم، دیگر نمی‌دانم باید چگونه بنویسمش.

دلم گرفته. نمی‌دانم از بی‌قاعده بودن قاعدگی‌ست و باز هرمون‌ها بازی‌شان گرفته یا چیزکی هست این وسط که دلم را می‌لرزاند. شب‌ها به وقت نخوابیدن، خط خطی می‌کنم. اما هنوز جرئت رفتن به کلاس‌های استادم را ندارم. نمی‌دانم کدام شیرپاک‌خورده‌ای گفته بود «اگر به انتظار معجزه بنشینی، هیچ وقت ایمان نمیاوری.» شاید هم از خودم درآوردم این را همین حالا. فرقی نمی‌کند. یک موج باید بیاید، هولم بدهد. یک موج باید بزنم و بروم. باید پشت این همه تنبلی و افسردگی و کار نکردن نقطه بگذارم. باید بشوم همان که هستم. گیرم که حرمتی نمانده باشد، گیرم که رفاقتی نمانده باشد، گیرم که خانه‌ای نداشته باشم، گیرم که هیچ چیز در عالم سرجایش نمانده باشد.

پ.ن: نرگسم! این امانت سه صفحه‌ای که داده‌ای دستم، آماده است برای پروراندن. هر وقت تو بگویی، من به جای تو می‌رقصم. پر شور. پر شور.

می‌دانم قرار بود عنوان چیز دیگری باشد. "آن" باشد برای بعد. : )

دلم برای "ش" تنگ شده. برای خودِ الاغش. خیلی. خیلی.

*امیر خسرو دهلوی

 

از عطر عناب و انگشتانه - 2

این اعتقاد از کی ریشه گرفت در من؟ نمی‌دانم. اما به نظرم آن زمان که خداوند اسماء آسمانی را به آدم می‌آموخت، یا آن زمان که همه‌ی ندانسته‌های ملک را به او دمید، یا هر اتفاق خارق‌العاده‌ی دیگر، به آدمیزاد یاد داد که دانه‌های برف را به نام بشناسد. یعنی بداند آن دانه‌ی ترد و تازه که از آسمان می‌بارد و تا برسد زمین هزاران بار شهادت داده است به یگانگیِ خدا و به محضِ فرود آمدن روی زمین جان می‌دهد، ارزش یک نام خاص را دارد و آدم بایست دانه‌های برف را می‌شناخت. دانه دانه، لحظه لحظه. و من از آن‌ها بودم که یادشان رفته بود. برف را می‌فهمید، شعف داشت، احترام می‌گذاشت به بارش سنگین و سبک سپیدش، اما نمی‌شناخت. حساب دانه‌ها از دستش در رفته بود.

یکی از آن ها "عابس" بود. وقتی که امروز آقای "ن" برای ما(من و آقای خوشمزه‌) کنسرتِ آناتما؛ اجرای آتن‌ش را پخش کرد. آنجا که همه با هم می‌خواندند: آی استیل فیل دِ پین... بایست آقای خوشمزه می‌بود که پشتش پناه بگیرم و اشکی که میامد، به من یادآوری می‌کرد آن نام "عابس" بود. و من می‌دانم عابس که بود، کجا بود و چطور شد. با همه‌ی وجود می‌دانستم و تیغِ خواندنِ دسته جمعی و زخمی که نو بود هنوز، یادم آورد. یادم آورد آن شبِ به خصوص، آن یگانه یار؛ "عابس" بود.

یکی از آن‌ها "تینار" بود. وقتی امروز من با همه‌ی خشمم از گذشته، از دوستان(که غریبه‌اند این روزها و دور) مافیا بازی می‌کردم و آقای خوشمزه خدایی بود که با منِ بنده روی یک مبل نشسته بود و عالم محضرش بود به نگاه. یادم آمد. "تینار" از خطه‌ی دریا می‌آید و رطوبت. از بطن عطر چوب. تینار یعنی یک نفر تنها. یک نفر؛ خیلی تنها. و آن دانه‌ی ترد و مومن؛ که حالا با من نشسته بود روی یک مبل؛ تینار نام داشت.

یکی از آن ها "مژان" بود. وقتی تمام راه بام را، من چشم پوشیده بودم از تابلوی "کهف الشهدا" و دلم می‌رفت برای آن 5قبر گمنامِ بابرکت و حرف می‌زدم سرشار، سرشار، سرشار. و بالا و پایین می‌پریدم از اشتیاقی که تازه جوانه زده بود در من و آقای "ن" و آقای "ک" و خانوم "ش" و آقای "میم" و آقای خوشمزه دامن می‌زدند به شعله‌اش. و خوشبختی باریده بود. "مژان" از قلبِ سه‌تارهای غرب می‌آمد، از پینه‌ی دست‌های مردِ مغار به دست. از محبتِ تنی به تنی. و من دیده بودم مژگانِ تافته‌ی او را به وقتِ باریدن. و آن دانه که حرمتِ اشک بود؛ مژان نام داشت.

 

و قسم خوردم، به بارشی که وعده داده و هنوز نیامده؛ دیگر هرگز از یاد نبرم این‌ها را؛ اگرچه... من این همه نیستم.

پ.ن: یک جا از فیلم "چریکه‌ی تارا"، مرد تاریخی به تحقیر از تارا می‌پرسد: در "او" چه می‌بینی؟ تارا خیره به "قلیچ" که چون کودکی عاصی به دنبال اسبِ رمیده و تنها به عشقِ تارا؛ سرگردان می‌دوید، جواب می‌دهد: "زندگی"

آقای خوشمزه را ازین پس، در نوشته‌هایم "قلیچ" می‌نامم. قلیچ... قلیچِ من.

 

 

از لحظه‌ها - 2

وقتی رژِ لبتُ پاک می‌کنی، انگار همه‌ی خوشی‌ها تموم می‌شن.

: )

ٌWinter Is Coming

قصه‌ی آذر به سر رسید. پرونده‌اش را با یک گپ مختصر و نگاه‌های مضطرب و مضطر خودم و چشم‌هایی که به احترامِ من نگاهی نکردند، در خیابان صادقی، بستم. پرونده‌اش را با پیاده‌روی کنار خیابان آزادی (خیابان؟ اتوبان؟ چرا این شهر را نمی‌شناسم هیچ وقت؟) با نفس‌های عمیق و فحش‌های رکیک و آه‌های جانگذار، بستم. پرونده‌اش را با دیدن خودم در آینه، با موهایی که حالا کم‌کم بلند می‌شوند و با هر سانتی که بلندتر می‌شوند شباهت بیشتری پیدا می‌کنند با فنر، با دیدن انگشتانم به وقتِ نلرزیدن، با شنیدنِ حرف‌های بی ربط، بستم. آذر درست روی نیمکت‌های بتنیِ کنارِ خیابانِ ولیعصر تمام شد، در بارش مکرر باران، درست زمانی که به نرگس گفتم "درد داره نخواستنش."

و تو پیشتر تبدیل به همان خاطره‌ای شدی که در کافه رومنس تعریف کرده بودم برایت. «گاهی باید سر انداخت پایین و لبخند زد و رفت آن دورها.» همین‌ها بود که گفتم؟ همیشه، همیشه نمی‌ماند و این عبارت اگرچه دردناک، اما به غایت امیدوارکننده است. زندگی به نوبه‌ی خودش در جریان است و من هیچ وقت قدر امروز به دست‌هایم اطمینان نداشتم. آذر تمام شد، درست همان وقت که دیگر هیچ حرفی نزدم. و "بهترین آدم‌ها کسانی هستند که سکوت می‌کنند." و تو این را می‌دانستی. آذر تمام شد و زمین؛ همچنان گرد است.

 

پ.ن:

1. به خانوم "الف" گفتم: "می‌دونی؛ اوهوم، تقصیر من بود. آخه من خیلی حشری‌ام." و چقدر در دلم می‌دانستم کسشر می‌گویم. و چقدر در دلم می‌دانستم داستان جورِ دیگری‌ست. اما حالا فرقی نمی‌کند. آذر تمام شد. 

2. پارسال درست همین موقع، یعنی شبِ یلدا، خانوم "میم" از حالم پرسید و من برای او گفتم در فراقِ یار، می‌گذرد. و او گفته بود "لب" بگیرم. و ارجاعم داده بود به بوسه‌های دیوانه‌وار جین فوندا در فیلم "پابرهنه در پارک" ... می‌دانی؛ گاهی فکر می‌کنم بعد از "میم" من هم تمام شدم. انگار مرا هم قاب گرفته باشند، یا خاک کرده باشند. نمی‌دانم. بهتر. هر چه باشد؛ ناراضی نیستم. من خاطراتی داشتم که به جرئت هیچ‌کس نداشته است و زندگی همین لحظه‌های کوچک است.

اذانِ صبحِ 17دسامبر

با زخم باید ساخت. طول می‌کشه، ولی خوب میشه.

*سگ‌کشی - بهرام بیضایی

برای دوستی‌ها - 1

سلام؛

نوشتن برای من همیشه راحت‌تر بوده تا حرف زدن. این را تو بهتر از همه می‌دانی. خیلی سخت بود جمع کردن حرف‌هایم و نوشتن‌شان. و اینکه بتوانم بنویسم، اینکه با تمام وجود و احساسم به تو بنویسم.

عکست را می‌بینم. همان پرتره‌هایی را که در چتی از صورتت گرفته‌ام. حالت را دوست دارم. تک‌تک قاب‌ها برایم به قدرِ آدمِ درونش که تو باشی، عزیزند. دوستت دارم و در این عبارت شکی نیست. تو درست به موقع، درست آنجا که فکر کردم روی زمین چیزی به نام رفاقت وجود ندارد، روبه‌رویم سبز شدی، هنوز یادم هست... آن روز دبیرستان را که من تکیه زده بودم به نرده‌های راه‌پله و خیره بودم، به چه؟ نمی‌دانم. از پشت دست گذاشتی روی شانه‌هایم و گفتی برویم. و من مثل یک برده، فرمانبردارت شدم. چون چشم‌های تو همیشه برق می‌زدند و مغناطیس تو، همیشه مرا جذب می‌کرد. نه من را که قول می‌دهم تمام آدم‌های آنجا را... شاهدش هم؛ همان مردِ نحیفِ ریاضی‌دان.

مهر، ماهِ بدی برای من بود. ماه خیلی بدی. خیلی بد. تولدت نقطه‌ی روشنی بود و من دلخوش کرده بودم به اینکه بیایم و باشم و رفاقت کنم با تمام وجود. نشد. دلایلش زیاد است و حالا اینقدر دوریم که گفتنش چیزی جز یک توجیه و بهانه به نظر نمی‌رسد. و دلم می‌سوزد برای خودم. برای تمام لحظه‌هایی که فراموش نشده‌اند و فراموش کردنشان(از نظر من) گستاخیِ بی‌رحمانه‌ایست به تاریخ.

حالا بهترم. حالا خیلی خیلی بهترم. آدم‌ها را می‌بینم. نه آن‌جور که قدیم‌ها. آدم‌هایی را می‌بینم که انتخابشان کرده‌ام. انگار دارم آدمها را می‌چینم. من هیچ‌وقت اینکار را نکرده‌ام و تو باز می‌دانی. تو می‌دانی که صمیمت من مرز نمی‌شناخت. تو می‌دانی که بودن، رفیق شدن، رفیق بودن و رفیق ماندن برایم چقدر علی‌السویه و آسان بود. روزگار تغییرم داد یا خودم؟ مهم نیست. حالا دیگر آدم‌ها اجازه‌ی نزدیکی ندارند. اجازه ندارند بیایند و بعد با جراحتی روی قلبم، مرا بگذارند و بروند. تکه‌هایم را حالا به نیش می‌کشم. هر روز صبح که بلند می‌شوم تکه‌هایم را سرشماری می‌کنم. مبادا چیزی، حسی، به اشتباه جایی جامانده باشد. این عکس‌ها آذین؛ عزیزِ من، دلم را ریش میکند. تمام خاطره‌هامان توی سرم تاب میخورند. ذرت مکزیکی‌های سیدخندان. پیاده روی‌های دیوانه‌وارِ شریعتی و ولیعصر و سعدآبادهایی که با تو رنگین بودند؛ همیشه. برگه‌ی یادداشت ایده‌هامان برای کافه "چوبین". آشوبم. و چشمهام پیِ سخاوتِ دوستیِ توست. می‌دانم؛ دوری‌مان زیاد است؛ خیلی زیاد. خیلی زیاد. و زمان خاطراتمان را شاید فرسوده کرده باشد... اما من ایستاده‌ام حالا؛ راست قامت. می‌خواهم بگویم "از تو به یک اشارت، از من به سر دویدن است" حالم. این‌ها را باید می‌نوشتم، باید به تو می‌گفتم که قدردان مهربانی‌ات هستم. که "دوستان منتظر می‌مانند و طاقتشان به این راحتی‌ها طاق نمی‌شود."

قربانت؛ باهار

از عطر عناب‌ و انگشتانه - 1

پله‌های مترو را دو تا یکی بالا می‌روم، سوار می‌شوم، دل توی دلم نیست که برسم و باز پله‌های مترو را دو تا یکی، بروم بالا یا پایین. برای زانوهایم، منی که تازه 26سالش تمام شده، از پله بالا و پایین رفتن سم است. درد می‌گیرند، اما به باز شدن مغزم می‌ارزد. به دویدن‌های میان مردم، به نفس کشیدن میان عطرهای مردم (حتی اگر بوی گندِ عرق باشد) به چشم‌چرانی کردن‌ها لبه‌ی ایستگاه‌ها. می‌ارزد. چندین وقت بود که ندویده بودم میان ایستگاه‌های مترو، لا‌به‌لای مردم. دلم تنگ می‌شود برای همین چیزهای کوچک. 

Shut the Fuck up Babe

اگه انگیزه‌ی آدما از ترک کردن، رفتن سراغِ چیزی بهتر نیست، پس چیه؟

از بی‌عنوان‌ها - 5

دوستانم مثل برگ‌های پاییزی

یکی‌یکی

و به آرامی

می‌ریزند

و مرا ترک می‌کنند.

زمستان در پیش است

و تنِ من از درخت‌های کنار خیابان؛ عریان‌تر.

سرما می آید یگانه یار

این باد پاییزی،

حاصلِ قهرهای توست.

 

گل ِ برف یا گل ِ حسرت گلی است از تیره‌ی نرگسیان

ساندرای من روی تختی حوالی سلول‌های خالی مغزم دراز کشیده است و به شوهرش می‌گوید: "می‌خواهم سوپ بخورم."

و من می‌دانم ساندرای من حالا با همین یک بشقاب سوپ در نقطه‌ی عطف‌ زندگی‌اش تقلا می‌کند. در آن تب و بالا آوردن‌هایش، در آن نگاه مصمم به آینه که مدام می‌گفت "میخواهم بمیرم"، حالا چیزی هست که نیمه جان، تصمیم می‌گیرد سوپ بخورد. و معصومانه و شجاعانه می‌خواهد در حین سوپ خوردن مبارزه‌اش را مرور کند، جان تازه بگیرد و لابد با خودش فکر کند که دنیا به آخر نمی‌رسد. دنیا به این سادگی‌ها به آخر نمی‌رسد. که همین سوپ نارنجی رنگ هوس انگیز که ما (مخاطبان فیلم) فقط کمی از آن را، آنهم اگر دقت کنیم می‌توانیم در حاشیه‌ی کاسه ببینیم، بشارت می‌دهد به گذر کردن از این وضعیت صفر. از این وضعیتِ زیرِ صفر.

فرانسیس 27 ساله‌ی من چشمش را باز می‌کند و می‌بیند روی یک تخت، توی خوابگاهِ دانشگاه اسبقش، میان آدمهایی که زمانی همسن و سال او بوده‌اند، خوابیده. سوفی صبح زود به اتکای آن یادداشتِ کوتاه او را و همه ی آینده‌ی مشترکشان را گذاشته و رفته و فرانسیس که اصرار دارد به رقاص شدنش، با دستی خالی‌تر از همیشه انگار به پوچی چسبیده باشد. این لحظه نه برای فرانسیس و فرانسیس‌های دیگر که برای هر آدمی به غایت دردناک است. یعنی یک روز صبح چشم باز کنی و ببینی آدم‌هایی که دوست داشته‌ای، دیگر تو را آنطور دوست ندارند. تو نقطه‌ی پررنگ در دفتر هیچکدامشان نیستی و حتی خودت هم آن نقطه‌ی پررنگ روی دفترچه‌ات نیستی. تو فقط هستی. و خیره می‌شوی به دیوار. سر میز از چیزهایی حرف می‌زنی که دیگران را هرچه بیشتر به سکوت دعوت می‌کند، چون غریبه‌ای. خیلی غریبه‌ای. و یک روز فرانسیسِ من تن می‌دهد به آن کار پشتِ میزی تا بفهمد آنچه خیلی دوستش دارد، آنچه خیلی در آن وارد است؛ طراحی رقص است. یعنی می‌خواهم بگویم یک روز هست، یک روز بخصوص که باید آن را روی هوا قاپ زد. باید تابلوی تغییر مسیر را به موقع دید و به موقع پیچید. به موقع مسیر را عوض کرد. باید آن روز را، آن لحظه را قاپید. این می‌شود که ساندرای من بعد از آخرین تقلا به شوهرش آن سرِ خط می‌گوید "مبارزه‌ی خوبی بود." و لبخندی می‌زند آنچنان درخشان که می‌توان یک عمر به اتکای بودنش زیست. این می‌شود که فرانسیسِ من اسمش را می‌نویسد روی کاغذ و می‌گذاردش پشت صندوق پست‌ش. چه باک اگر نام فامیلی‌اش نیمه شود و از آن بماند یک "ها" ... فرانسیس، فرانسیس است. و این از هر چیزِ دیگری مهم‌تر.

کنار اتوبان قدم می‌زدم، سرد بود و قبل از آن مکالمه‌ای داشتم که آشفته‌ام کرده بود. نه چون در حرف‌هامان اتفاق خاصی افتاده بود؛ نه. چون من خواب دیده بودم و تمام روز را در سرخوشی آن خانه‌ی توی خواب قهقهه زده بودم و آن حرفهای معمولیِ پشتِ خط، واقعیت را کوبیده بود توی صورتم. و تنها مرهم این بود که  زیر لب بخوانم رب اشرح لی صدری.... رب اشرح لی صدری....

پ.ن: ساندرا همان ماریون کوتیار است در فیلم "Two Days One Night" و فرانسیس همان گرتا گرویگ است در فیلم "Frances Ha"